Het verkoopsklaar zetten van vennootschappen : fiscaal geen sinecure !?

Het verkopen van aandelen gaat in vele gevallen gepaard met een herschikking van een aantal activa in de te verkopen vennootschap. Zo kan het voorkomen dat een kandidaat-koper bereid is de aandelen aan te kopen, doch niet geïnteresseerd blijkt te zijn in één of meerdere bestanddelen van de betrokken vennootschap (bvb. de bedrijfswoning). In dergelijk geval kan in de overnameovereenkomst bedongen worden dat die bestanddelen vóór de overname zouden worden verkocht tegen een welbepaalde prijs; op die manier worden de betrokken bestanddelen uit het vermogen van de vennootschap gelicht en komen liquide middelen in het vermogen van de vennootschap in de plaats.

In deze omstandigheid kan het voorkomen dat de aandeelhouder van de over te laten vennootschap het betrokken actiefbestanddeel overneemt. Indien deze aandeelhouder tevens bestuurder is van de betrokken vennootschap en indien nadien zou blijken dat de betaalde prijs voor het betrokken bestanddeel lager is dan de normale waarde ervan, gaat de administratie in de praktijk al te snel uit van een belastbaar voordeel als bedrijfsleidersbezoldiging in de zin van artikel 31 en artikel 32 WIB 92.

Het Hof van Beroep van Gent onderstreept in een recent arrest van 26 juni 2012 alvast dat de bewijslast in hoofde van de administratie, meer bepaald (1) dat een voordeel zou zijn genoten door de bestuurder en (2) dat dit voordeel in oorzakelijk verband zou staan met de uitoefening van de bestuurdersfunctie, allerminst evident is.

De feitelijke elementen in de voor het Hof voorliggende casus zijn samengevat de volgende:
 

• de aandeelhouders van vennootschap A wensen hun aandelen te verkopen aan vennootschap B;
• in het patrimonium van vennootschap A zit onder meer een onroerend goed;
• vennootschap B is bereid het aandelenpakket van vennootschap A over te nemen, op voorwaarde dat voorafgaandelijk het onroerend goed wordt verkocht tegen een prijs van € 100.000,00; anders gesteld, vennootschap B is geïnteresseerd in de activa van vennootschap A, evenwel met uitsluiting van het onroerend goed waarvoor vennootschap B een bedrag ad € 100.000,00 liquide middelen in de plaats wenst te zien;
• uiteindelijk is het één van de oorspronkelijke aandeelhouders zelf die, met oog op de verkoop van de aandelen van vennootschap A, het betrokken onroerend goed voor de prijs van € 100.000,00 aankoopt; de aandeelhouder in kwestie is tevens bestuurder van vennootschap A;
• naderhand (naar aanleiding van een controle inzake de registratierechten) blijkt dat de normale venale waarde van het onroerend goed € 150.000,00 bedraagt;
• de administratie meent dat de “onderprijs” van € 50.000,00 een belastbaar voordeel in hoofde van de betrokken bestuurder uitmaakt en vestigt om die reden een aanvullende aanslag in de personenbelasting.

• vermits het om de uitwerking van een koop/verkoop van de aandelen van vennootschap A ging ligt eerder de band met het aandeelhouderschap voor de hand;
• bij een algemene vergadering werd beslist dat een mandaat in de raad van bestuur onbezoldigd zou zijn;
• andere bestuurders werden niet bij de transactie betrokken;
• …